• stomatologija
• Protetika
• Keramičke krunice

Keramičke krunice

Keramičke krunice pripadaju grupi celih čaurastih krunica koje pokrivaju zube nosače u celini. Ideja bezmetalnih krunica potiče od probnog pokušaja saniranja zuba mladih osoba (pretežno ženskog pola) sa anoreksijom ili bulimijom. Prvi pacijenti su patili od prvenstveno estetskih smetnji izraženih u regiji prednjih zuba u vidu erozija prouzrokovanih delovanjem gastrične kiseline. Pored upadljivih optičkih deformiteta, pacijenti su se žalili i na preosetljivost prednjih zuba zbog izloženosti dentina spoljašnjim uticajima.

1996. godine su pokrenute eksperimentalne terapijske procedure u kojima su se bezmetalne krunice pokazale veoma uspešnim u borbi protiv amelogenesis imperfekta, kako u estetskom, tako i funkcionalnom smislu.

Keramičke krunice

Krunice bez metalne supstrukture se izrađuju sve češće, a indikativno polje postaje sve šire i ne ograničava se samo na prethodno navedene slučajeve zahvaljujući brzom i uspešnom razvoju keramičkih materijala. Poređenjem sa „zlatnim standardom”, koji je predstavljen metalo-keramičkim krunicama, evidentno je da se prednost daje bezmetalnim nadoknadama, ako se očekuje izvanredna estetska performansa, što je uvek poželjno ako je reč o regiji prednjih zuba, a istovremeno i visoka biokompatibilnost.

Kada se primenjuju keramičke krunice?

Indikativno polje keramičkih krunica obuhvata sve one slučajeve kod kojih postoji promena u boji, obliku ili položaju prednjih zuba sa značajnijim gubitkom gleđnog i dentinskog tkiva.

Sanacija defekata gleđnog i dentinskog tkiva keramičkim krunicama

Gubitak gleđnog i/ili dentinskog tkiva nastaje najčešće kao posledica traumatizovanja prednjih zuba, gde dolazi do odlamanja manjih ili većih kruničnih komada, u zavisnosti od porekla i jačine dejstvujuće sile. Takvi se defekti viđaju često, u većini slučajeva zahvataju gornje centralne sekutiće zbog njihove izloženosti direktnim i indirektnim traumama.

Fraktura maksilarnog desnog sekutića (levo), cementirana krunica (desno)

Erozije, kao patološka površinska trošenja tvdih zubnih tkiva, pogađaju frontalnu regiju zubika u velikom broju slučajeva, prvenstveno zbog povećanog unosa kiselih i gaziranih pića današnjice. Erozivne promene nastaju i u slućajevima neurogenih pa i endokrinih oboljenja.

Erozije nastale kao rezultat dugogodišnje bulimije (levo), cementirane krunice (desno)

Abrazivne promene na zubima koje nastaju usled trenja između površinskih zubnih tkiva i stranog predmeta, najčešće u vidu loših navika, se mogu uspešno sanirati bezmetalnim krunicama. Za dugotrajnost terapijskog efekta je potrebno da pacijent realizuje i odstrani lošu naviku. Razne kongenitalne malformacije takođe prouzrokuju deformitete u strukturi zuba. One se najčešće ograničavaju na gleđi, prouzrokujući pojavu jamičastih udubljenja, fisura ili oblačastih pukotina na površini zuba.

Deformitet strukture zuba (levo), cementirane keramičke krunice (desno)

Stečene hipoplazije tvrdih zubnih tkiva po pravilu nastaju kao posledica bolesti dečjeg uzrasta - rahitisa, tetanije, kongenitalnog luesa ili širenja infekcije iz periodontalnog prostora mlečnog zuba na koronarne partije zuba zamenika. Pomenuti faktori rezultuju kliničkom slikom deficiranog matriksa tvrdih zubnih tkiva. Zahvaćene anatomske krunice su hrapavih površina, sa olučastim ili jamičastim udubljenjima, a u ekstremnim slučajevima gube normalne morfološke karakteristike.

Rahitične promene (levo), cementirane keramičke krunice (desno)

Intoksikacije u vreme razvitka stalnih zuba mogu da utiču na pojavljivanje strukturalnih defekata istih. Fluorozu karakteriše postojanje poroznih gleđnih ostrvaca, koje su krečno prebojene i hrapavih površina. Ostrvca zahvataju incizalne ivice prednjih zuba, često se spajaju i pored nezadovoljavajućeg izgleda ugrožavaju i funkcionalnu sposobnost sekutića i očnjaka, jer vremenom dolazi do odlamanja fluorozom zahvaćenih površina.

Umerene promene na zubima prouzrokovane dečijom fluorozom (levo), sanacija istih keramičkim krunicama (desno)

Sanacija nepravilnosti boje zuba keramičkim krunicama Diskoloracija zuba je promena normalne boje krunice zuba prouzrokovana taloženjem pigmenata na površini gleđi ili ugrađivanjem istih u strukturu gleđnog matriksa za vreme razvitka tvrdih zubnih tkiva. U slučaju površinskog nagomilavanja pigmenata se u anamnezi mogu naći podaci o redovnom konzumiranju čajeva, kafe, ostalih bojenih napitaka, a u većini slučajeva se navodi i loša navika pušenja duvana. Ove se promene saniraju u sklopu parodontološke terapije pomoću ultrazvučnog aparata za skidanje mekih i čvrstih naslaga, a u slučajevima dugotrajne izloženosti zuba tim agensima dolazi u obzir i protetsko zbrinjavanje solo krunicama.

Žuta prebojenost zuba koja je nastala kao posledica dugogodišnjeg pušenja (levo), cementirane keramičke krunice (desno)

Endogene diskoloracije, koje nastaju ugrađivanjem pigmenata u gleđni i dentinski matriks, predstavljaju prebojenost krunice zuba koja potiče iz unutrašnjosti i ne mogu se ukloniti skidanjem površinskih slojeva gleđi, niti parodontološkim instrumentima poput ultrazvučnog aparata. Tamnosiva prebojenost krunice usled endodontskog zbrinjavanja koja nastaje prodorom pigmentacija iz ostataka nekrotične pulpe ili bakterija u dentin predstavlja ozbiljan estetski problem. Obično je u pitanju jedan zub prednjeg segmenta, koji u potpunosti odudara od zuba agonista i kvari opšti utisak osmeha. Dodatni problem u tom slučaju čini i oslabljenost, smanjena funkcionalna sposobnost takvog zuba usleg uklanjanja značajnog masiva zubnog tkiva endodontskim pristupnim kavitetom. Metoda izbora za rehabilitaciju takvih zuba su, svakako, bezmetalne nadoknade.

Endodontska prebojenost maksilarnog desnog lateralnog sekutića i očnjaka (levo), sanacija prebojenosti keramičkim krunicama (desno)

Protetsko zbrinjavanje tetracikliske prebojenosti zuba je ozbiljan proces, jer su kod tih pacijenata zahvaćeni svi zubi prednjeg, pa i bočnih predela vilica. Tetraciklinski helati se deponuju u dentin i gleđ i rezultiraju mrkim ostrvcima diskoloracije krunica. Prebojeni zubi sačinjavaju ozbiljne smetnje pacijentima, ugrožavaju njihove socijalne sposobnosti, narušavaju normalan pshihički razvitak već u ranom detinjstvu i zahtevaju protetsko zbrinjavanje. Ove se promene prvo ublažavaju beljenjem zuba, a nakom poboljšanja boje podloge se pristupa izradi keramičkih krunica.

Izražena generalizovana tetraciklinska prebojenost zuba (levo), cementirane keramičke krunice (desno)

Korekcija atipičnog oblika zuba keramičkim krunicama

Zubi prednjeg segmenta mogu imati atipičnu morfologiju zbog više razloga različite etiologije. Svaka promena oblika frontalnih zuba se primećuje prilikom smeha, pa i govora, tako da su ove nepravilnosti od velikog značaja, jer lako kvare opšti utisak osmeha.

Rudimentirani maksilarni lateralni sekutići (levo), korekcija oblika istih keramičkim krunicama (desno)

Korekcija atipičnog položaja zuba keramičkim krunicama

Atipični smeštaj zuba prednjeg segmenta vilica ponekad narušava estetiku osmeha, ukoliko je on izražen u velikoj meri ili zahvata više zuba u nizu.

Razne promene položaja frontalnih zuba danas se saniraju bezmetalnim nadoknadama pa se one navode kao terapijska sredstva izbora.

Multipne malpozicije frontalnih zuba gornje vilice- u vidu rotacije, ante i retropozicije (levo), cementirane keramičke krunice (desno)

Korekcija rastresitosti zubnog niza pomoću keramičkih krunica

Rastresitost maksilarne frontalne regije (levo), korekcija rastresitosti keramičkim krunicama (desno)

Prikaz slučaja

• stomatologija
• Protetika
• Keramičke krunice